پروستات چسیت ؟
پروستات بخشی از عضو جنسی مردان است که به شکل و اندازه تقریبی گردو، زیر مثانه قرار گرفته و مجرای خروجی آن را احاطه کرده است.
غدۀ پروستات در سراسر دوران کودکی نسبتاً کوچک باقی می ماند و در سن بلوغ تحت تأثیر تستوسترون شروع به رشد می کنند. این غده در حدود سن ۲۰ سالگی به یک اندازۀ تقریباً ثابت می رسد و تا سن حدود ۴۰ تا ۵۰ سالگی به همین اندازه (حدود 30 سی سی)باقی می ماند. وزن پروستات در فرد بالغ سالم حدود ۲۰-۲۵ گرم و اندازه آن ۴×۲×۳ سانتی متر است
نقشپروستات چیست ؟
نقش پروستات تولید مایع وروان کردن حرکت اسپرماتوزوئیدها به خارج است.
انواع بیماری پروستات
اول بزرگی خوش خیم سرطانی یا بزرگ شدگی غیر سرطانی پروستات است که در اثر آن بافت پروستات بزرگ و متورم شده و نهایتا جریان خروج ادرار را قطع میکند، در نتیجه ادرار درون مثانه باقی میماند. بزرگی خوش خیم پروستات معمولا در مردان بالای ۶۰ سال رخ میدهد (مردان زیر ۵۰ سال ندرتا دچار آن میشوند). علت غالب بزرگ شدگیهای پروستات بزرگی خوش خیم میباشد.
تشخیص بزرگی خوش خیم پروستات چگونه است؟
بعد از اخذ شرح حال کامل باید معاینه انجام شود که معمولاً جهت انجام معاینه پروستات باید از طریق انگشت، راست روده بیمار مورد معاینه قرار گیرد. از این طریق پزشک می تواند بزرگی پروستات یا وجود توده یا هر گونه بافت غیر طبیعی که نشاندهنده سرطان باشد را مورد ارزیابی قرار دهد. اگر چه ممکن است این معاینه تا حدی ناراحت کننده باشد اما سبب بروز آسیب نشده و دردی نیز ایجاد نخواهد کرد. از آنجایی که معمولاً قسمت مرکزی پروستات بزرگ می شود. ممکن است گاهی فرد دچار علائم باشد اما در معاینه پروستات بزرگ نباشد. از طرف دیگر بسیاری از مردان مبتلا به بزرگی پروستات ممکن است بدون علامت باشند.بعد از تشخیص وجود این مشکل باید جهت پیگیری درمانهای لازم، فرد به متخصصین کلیه و مجاری ادراری مراجعه نماید
عوارض احتمالی این نوع بیماری پروستات عبارتند از:
-یکی از عوارض احتمالی بزرگ شدن پروستات این است که مثانه ضعیف و ممکن است متسع و به سایر اعضای بدن فشار وارد کند.
-یکی دیگر از عوارض احتمالی بزرگ شدن پروستات این است که ممکن است آسیب کلیه و گردش خون تصفیه نشده در بدن به دلیل پس زدن ادرار از مثانه به کلیه به وجود آید.
علائم و نشانههای آن احساس نیاز مکرر به تخلیه ادرار به ویژه در شب، نیاز مبرم اضطراری به ادرار کردن، دشواری در آغاز ادرار، جریان کم فشار ادرار، چکیدن یا قطره قطره آمدن غیر طبیعی ادرار و احساس پر بودن مثانه و ناتوانی در ادرار کردن است.
چگونگی تشخیص بیماریهای پروستات:
معاینه مقعدی:
با پوشیدن یک دستکش لاستیکی دکتر از طریق دیواره راست روده پروستات شما را احساس میکند. او میتواند تودهها، تورم و یا ناراحتی که نشانگر بیماری باشد را تشخیص دهد. گرچه بسیاری از آقایان از انجام معاینه مقعدی طفره میروند ولی این معاینه فقط ناراحتی مختصری ایجاد کرده و تنها چند ثانیه طول میکشد.
-آزمایش آنتی ژن ویژه پروستات در خون (psa):
پروستات بزرگ شده یک پروتئین را به میزان بیشتری ترشح میکند. این آزمایش میزان آن پروتئین را در خون اندازه میگیرد. این آزمایش ۱۰۰ درصد دقیق نیست و ممکن است همراه با سایر آزمایشات مورد استفاده قرار گیرد.
-آزمایشات دیگر:
ممکن است لازم باشد آزمایشات دیگری انجام شود. مانند انجام آزمایش سیستوسکوپی، سی تی اسکن یا mri که برای دید بهتر درون پیشابراه و پروستات صورت میگیرد.
آزمون PSA چیست؟
اگر پزشک متخصص بخواهد احتمال سرطان پروستات را رد و یا تائید کند برای شما آزمایش PSA را تجویز خواهد کرد. این آزمایش سطح پروتئین خونی با نام آنژین اختصاصی پروستات (PSA) را مشخص خواهد کرد. PSA توسط پروستات تولید می شود و به مقادیر کمی نیز در خون وجود دارد.
افزایش سطح PSA می تواند علامت هشداری برای وجود سرطان پروستات باشد. البته این حالت می تواند به مشکلات دیگری نیز مربوط شود. سه نفر از هر چهار نفر که سطح PSA بالایی دارند به سرطان پروستات مبتلا نیستند. با این حال، افزایش سطح PSA برابر است با افزایش احتمال وجود سرطان پروستات.
بیماری بزرگ شدن پروستات در چه زمانی و چگونه باید درمان شود؟
بیماری پروستات فقط زمانیکه منجر به بروز علائم شدید شود یا اینکه سبب بروز اختلال در عملکرد کلیه ها و مجاری ادراری شود. باید تحت درمان قرار گیرد. تنها وجود یک پروستات بزرگ دلیل بر درمان نیست. اگر بزرگی پروستات وجود دارد اما علامتی نباشد ممکن است تنها نیاز به انتظار باشد. البته باید در طی این مدت فرد تحت نظارت دقیق پزشک بوده و سالانه یک یا دو بار مورد معاینه قرار گیرد. گاهی اوقات ممکن است علائم بدون درمان بهبود یابند. اما در صورت تشدید علایم نسبت به قبل حتماً باید به پزشک مراجعه نمود.
درمان احتمالی پروستات غیر سرطانی عبارتست از:
-درمان دارویی که به تحلیل رفتن بافت پروستات یا شل شدن عضلات کمک میکند.
-جراحی برای برداشتن بافت اضافی پروستات و کاهش فشار بر پیشابراه، انجام میشود.
-اتساع با بادکنک که در آن بادکنک در داخل پیشابراه قرار داده میشود و متورم میشود تا پیشابراه را گشاد نماید.
-درمانهای جدید شامل جراحی لیزری، منجمد کردن بافت پروستات و درمان گرمایی با میکروویو (حرارت دادن بافت پروستات با میکروویو) میباشد.
دومین نوع پروستات التهاب پروستات است که میتواند حاد یا مزمن باشد و در هر سنی مردان را مبتلا سازد.
پروستات حاد وقتی رخ میدهد که پروستات ناگهان ملتهب شود. گرچه این مورد نادر است ولی میتواند موجب عفونت چرکی و بند آمدن ادرار در موارد وخیم شود. پروستات مزمن که در دراز مدت و مکررا رخ میدهد، این التهاب از التهاب حاد پروستات شایع تر است و معمولا مانند آن وخیم نیست. التهاب حاد پروستات ممکن است به التهاب مزمن تبدیل شود.
عواقب احتمالی التهاب پروستات عبارتند از:
بزرگ شدگی پروستات، تنگی پیشابراه، کندی یا بند آمدن ادرار و سایر مشکلات جدی مجرای ادرار، درمان این نوع پروستات بسته به حاد یا مزمن بودن آن متفاوت است .درمان برای پروستات حاد با مصرف آنتی بیوتیکهای خوراکی، تخلیه با سوند یا تخلیه با عمل جراحی در موارد وخیم مقدور میباشد و پروستات مزمن را نیز میتوان با مصرف آنتی بیوتیکها، ماساژ پروستات برای افزایش تخلیه و جراحی در صورتی که داروها و ماساژ اثر بخش نباشد درمان کرد.البته درمان بسته به بیماری و بیمار تغییر میکند. آمیزش برای افزایش تخلیه پروستات پیشنهاد میشود .آب گرم و مصرف نکردن ادویه جات نیز ایرادی ندارد.
سومین نوع پروستات که جدی ترین نوع این بیماری است سرطان پروستات است
البته این شکل از سرطان پروستات در میان آقایان کمتر از ۴۰ سال نادر است ولی در آقایان بالای ۶۰ سال شایع میباشد. علت این بیماری نامشخص است.
در این نوع بیماری سلولهای سرطانی به بافت طبیعی پروستات هجوم آورده، آن را تخریب کرده و جایگزین آن میشوند. اگر سرطان تشخیص داده نشود ممکن است به سایر قسمتهای بدن انتشار یابد.
علایم سرطان پروستات عبارتند از:
درد در ناحیه لگن، کمر، رانها، تورم در ناحیه لگن، پشت و رانها، علایم مهمی نظیر جریان ادرار ضعیف و دردناک، وقفه دار یا با شروع آهسته و همچنین وجود خون در ادرار.
نشانههای عمومی سرطان که ممکن است مربوط به سرطان پروستات نیز باشد عبارتند از تهوع، استفراغ، درد ممتد، کاهش شدید وزن و خستگی.
آیا سن می تواند یک عامل خطرناک محسوب شود؟
سرطان پروستات معمولا در افراد بالای 50 سال بروز می کند و تقریبا نیمی از این مردان با مشکل بزرگ شدن پروستات مواجه می شوند. بیشترین موارد تشخیص سرطان پروستات بین مردان 70 تا 74 ساله بوده است.
یک نفر از هر 25 نفر مبتلا به سرطان پروستات جان خود را از دست می دهند و 7 نفر از هر 10 نفر بیش از 5 سال بعد از تشخیص سرطان زندگی می کنند.
التهاب و عفونت پروستات می تواند مردان با هر سن و سالی را تحت تاثیر قرار دهد.
آیا مشکلات پروستات علل ژنتیکی دارند؟
سابقه خانوادگی خود را مرور کنید. آیا در خانواده شما پدر، پدر بزرگ، دایی، عمو و یا برادری که به سرطان پروستات مبتلا شده باشد وجود دارد؟ اگر وجود دارد، احتمال ابتلای شما به سرطان پروستات بیشتر خواهد بود.
امید می رود در آینده ژن عامل بروز این بیماری کشف شود.
اگر در افراد خانواده شما فردی مبتلا به سرطان پروستات وجود دارد حتما به پزشکتان بگویید تا در صورت لزوم آزمایش PSA به صورت منظم از شما به عمل بیاید.
درمان بزرگی پروستات
مراقب علائم خود باشید.
به مردانی که در اثر بزرگ شدن غده پرستات دچار مشکل نمی شوند پیشنهاد می کنیم که هر ساله برای معاینه به پزشک مراجعه کنند، زیرا که این مشکل ممکن است شامل بیضه ها نیز گردد.
شیوه زندگی را تغییر دهید.
شب ها، قبل از رفتن به رختخواب، مایعات کمتری بنوشید، مخصوصا از نوشیدن مایعاتی مثل قهوه و چای که دفع ادرار را افزایش می دهند، خودداری کنید.
دارو درمانی
دو داروی شایع برای BPH عبارتند از: آلفا بلوکرها (علائم BPH را تسکین می دهند) و بازدارنده 5 آلفا ردوکتاز (به کاهش اندازه پروستات کمک می کند).
موسسه غذا و دارو، مصرف داروهای خطرناک از قبیل Proscar، Avodart و Jalyn را محدود کرده است، چراکه این داروها باعث افزایش خطر ابتلا به سرطان پروستات می شوند.
جراحی
هنگامی که دارای علائم شدید می باشید و هیچ کدام از درمان ها کمک نکند، جراحی انجام می شود.
موادی که در رژیم غذایی شما باید باشند.
سعی کنید هر شش نوع پروتئین موجود در سبزیجات و میوه هایی با رنگ روشن را در برنامه غذایی خود داشته باشید. برنامه غذایی شما باید شامل سه وعده غذایی ماهی های چرب مانند ماهی آزاد و یا ساردین در هفته باشد. این ماهی ها سرشار از ویتامین D و اسید های چرب ضروری امگا 3 و امگا 6 هستند.
برخی شواهد وجود دارد که ماده معدنی سلنیوم می تواند خطر ابتلا به سرطان پروستات را کاهش دهد. سلنیوم در مواد خوراکی مانند کلم بروکلی، آجیل برزیلی، غذاهای دریایی، مارچوبه، برنج قهوه ای و پیاز وجود دارد.
سلنیوم را می توان به صورت مکمل ها نیز دریافت کرد و اگر همراه با ویتامین E و روی ترکیب شود تاثیر بهتری خواهد داشت.
مردانی که در منطقه مدیترانه زندگی می کنند نرخ ابتلا به سرطان پروستات کمتری دارند و علت این امر نیز رژیم غذایی سرشار از میوه ها و سبزیجات، سیر، روغن زیتون، گوجه فرنگی و ماهی است.
گوجه فرنگی حاوی رنگدانه های روشنی به نام لیکوپن (lycopene) است. لیکوپن یک آنتی اکسیدان بسیار قوی بوده که می تواند به ترمیم سلولهای آسیب دیده کمک کند.
بر اساس مطالعه ای که در آمریکا بر روی 47000 مرد انجام شد، افرادی که در هفته 10 وعده غذاهای با مقدار زیاد گوجه فرنگی مصرف می کنند تا 45% احتمال ابتلا به سرطان پروستات کمتری دارند.
موادی که در رژیم غذایی شما کمتر باید باشند.
ارتباط بسیار روشنی بین چاقی و سرطان وجود دارد. اضافه وزن می تواند خطر مرگ ناشی از سرطان را تا دو برابر افزایش دهد.
میزان چربی های مصرفی خود را کاهش دهید و به جای چربی اشباع شده از چربی های اشباع نشده استفاده کنید.
چربی اشباع شده آنهایی هستند که در موادی مانند گوشت، برخی مارگارین ها، چیپس، پفک و بسیاری از غذاهای فراوری شده یافت می شود.
مصرف نمک کمتر و عدم مصرف مشروبات الکلی نیز می تواند در کاهش احتمال ابتلا به سرطان پروستات موثر باشند. از مصرف گوشت های فراوری شده و دودی نیز به علت وجود مواد سرطان زا اجتناب کنید.
نوشیدنی های سالم را بیشتر کنید.
مردان ژاپنی و چینی نرخ ابتلا به سرطان پروستات بسیار پایینی دارند و علت آن را می توان در مصرف چایی سبز دانست. چایی سبز سرشار از آنتی اکسیدان است.
نوشیدنی های گازدار سرشار از شکر هستند که می توانند باعث افزایش وزن شما شوند. سعی کنید هر روز شش تا هشت لیوان آب بنوشید. آب برای سلامت کلیه ها و هیدراته شدن بدن ضروریست.
فعال باشید.
ورزش به متعادل ماندن سطح هورمونها کمک می کند و از چاقی پیشگیری می کند و سیستم ایمنی بدن را تقویت می کند.
هیچوقت برای شروع ورزش دیر نیست. مطالعات نشان داده است که ورزش حتی برای کسانی که سرطان پروستات دارند و در حال سپری کردن مراحل درمانی هستند مفید است.