گل گاوزبان ایرانی( Echium amaenum) گیاهی یکساله از خانواده Boraginaceae است. این گیاه به ویژه در منطقه اشکور واقع در شرق استان گیلان رویش می نماید. گلهای آن ستاره ای و به رنگ آبی روشن است. این گیاه به طور معمول از طریق بذر تکثیر می شود. گل و برگ این گیاه دارای خواص دارویی بوده و در دنیا مورد مصرف قرار دارد. مصرف آن در ایران سابقه طولانی داشته و برای سلامتی قلب، استرس، درمان افسردگی، سرماخوردگی و موارد متعدد دیگر از آن استفاده می شود.
گلگاوزبان به دلیل دارا بودن مقادیر چشمگیر پتاسیم و کلسیم بسیار ادرارآور بوده و با تحریک بدن، تبادلات سلولی را تنظیم و سیستم اعصاب را آرام و برای درمان ناراحتیهای اعصاب به کار میرود.
جوشانده و دمکرده این گیاه حواس پنجگانه را تقویت کرده و بسیار نشاطآور، بازکننده رنگ رخسار، کاهنده غم و اندوه و ضد وحشت و اضطراب است و میتواند حواسپرتی را رفع و تنگی نفس ناشی از آشفتگی ذهنی را بهبود بخشد.
خواص ضد سرطانی
منیزیم موجود در گلگاوزبان ضدسرطان بوده و به دلیل دارا بودن «آلکوالویید» میتواند ضد حساسیت، ضدروماتیسم و ضد التهاب باشد.
این گیاه باعث کاهش تب در بیماریهایی چون سرخک، مخملک، آبله و کهیر میشود.
در برخی کشورها برگهای تازه گلگاوزبان را به علت داشتن مقادیری ویتامین C داخل سالاد میریزند. گلهای تازه این گیاه نیز بویی شبیه خیار دارد و وقتی در آب خیسانده شود و با آبلیمو و شکر مخلوط شود، مصرف آن برای روزهای گرم بسیار نشاطانگیز و خنککننده است.
تصفیهکننده خون
گلگاوزبان علاوه بر خواص درمانی فوق تصفیهکنندهخون، ضداسپاسم، محرک غدد آدرنال، مقوی قلب و عروق، نرمکننده مجاری تنفسی، خلطآور، شیرافزا و مسهل بوده، ولی به دلیل دارا بودن آلکوالویید برای زنان باردار و کودکان مضر است.
دمکرده گلگاوزبان به همراه سنبلالطیب و لیموعمانی یک نوشیدنی نشاطآور و آرامبخش است که استفاده از آن به جای چای و قهوه در مجالس عزاداری برای ایجاد آرامش درونی توصیه میشود.
چند توصیه
ـ اگر در حال مصرف داروهای شیمیایی اعصاب هستید و قصد استفاده از گیاهان دارویی را دارید حتما پزشکتان را در جریان بگذارید، چرا که تداخل دارویی ممکن است به ضررتان باشد.
ـ برای خرید گیاهان دارویی به عطاریهایی بروید که محصولاتشان در مجاورت نور آفتاب نباشند. گیاهان باید به صورت کاملا خشک در بستههای بهداشتی پلمب شده و دارای اسم، نشانی، تاریخ مصرف و دیگر مشخصاتباشند.