انزروت

انزروت صمغ درخت خاردارى است که برگ آن شبیه برگ مورد و برگ‌ درخت کندر است و در فارس مى‌روید و بهترین نوع صمغ آن سفیدرنگ و تازه است‌ که ترد و طعم تلخ مخلوط با کمى شیرینى دارد.

نام‌های دیگر آن: عنزروت، کحل فارسی، کحل کرمانی، کنجده، کنجیده، کنجده سرخ، کدرو، کحل، کنچه، کحل فارسی، گالبانوم، گالبانه، اکروهک، زنجروا، صرفولا، کنجده سفید یا زرد روشن می‌باشد. این نامها با مسندات زیر بیان شده است

از نظر طبیعت گرم است و خشک

از نظر خواص حکماى طب سنتى ایرانى‌معتقدند که ملین است و انسداد مجارى عروق را باز مى‌کند و مسهل خوبى براى بلغم‌است.اگر با تربد و هلیله و سکبینج و مانند آنها خورده شود،مسهل بلغم بسیار مؤثر وراحتى است.اگر با روغن کرچک خورده شود براى رفع تشنج حاصله از امتلأ مفیداست و اگر آن را با شیر دختران مخلوط نموده و خیس کرده و در چشم کشند براى‌رفع چسبندگى پلک چشم و قطع نزول آب و رفع جرب پلک مفید است.

اگر انزروت را در داخل پیازى که مغزش را خالى کرده باشند بریزند و بر آتش‌گذارند تا بجوش آید و آب آن را پس از خنک شدن چند قطره در گوش بچکانند درد گوش را ساکت مى‌کند. اگر انزروت را با عسل مخلوط کرده و فتیله‌اى را به آن ‌آلوده نموده و در گوش گذارند براى پاک کردن چرک گوش بسیار مؤثر است.

خوردن انزروت براى تسکین درد مفاصل، لگن خاصره، سیاتیک، اخراج کرم معده وروده‌ها و سقط جنین مفید است. اسراف در خوردن آن خطرناک است و خوردن‌ ٢٠  گرم آن چون منافذ بدن را مى‌بندد و به احشا مى‌چسبد کشنده است.

استعمال خارجى آن براى از بین بردن گوشت زاید و پاک کردن چرک وزخمهاى باز و قطع خونریزى از آنها و رویانیدن گوشت نو بسیار مفید است.

انزروت را براى رفع عوارض نامناسب آن باید قبلا تشویه (غلیظ) نموده و سپس خورد.

روش تشویهء (غلیظ کردن)آن این است که صمغ انزروت را با شیر دختران مخلوط کرده و خمیرمى‌نمایند و روى آتش مى‌گذارند تا رطوبت آن خشک و کمى برشته شود،پس از آن‌استعمال مى‌نمایند و اگر یکبار دیگر آن را کوبیده و با سفیدهء تخم‌مرغ مخلوط و خمیرنموده و باز مجددا تشویه نمایند،بهتر و مناسبتر مى‌شود. خصوصا در مواردى که ‌براى بیمارى‌هاى چشم مصرف مى‌شود، حتما تشویهء آن لازم است.

خواص انزروت بطور خاص :

۱. طبع آن گرم و خشک است.

۲. ملین می‌باشد.

۳. برای درمان بلغم انزروت را با هلیله سیاه و سکنجبین میل کنید.

۴. درد مفاصل و سیاتیک نیم گرم از آن میل شود.

۵. برای کمردرد مفید می‌باشد.

۶. برای انزال زودرس با کُندر میل شود.

۷. برای گرفتگی عروق مفید است.

۸. برای از بین بردن گوشت زائد به صورت مالیدنی استفاده شود.

۹. با احتیاط مصرف شود چون سمی است و بیش از یک گرم میل نشود.

۱۰. مصرف بیش از حد انزروت باعث ریزش مو و طاسی سر می‌شود.

۱۱. برای رفع لکه‌های پوست: انزروت ۴۰ گرم و کتیرا ۲۰ گرم را سائیده در یک استکان شیر بز حل کرده به صورت بمالند.

۱۲. برای درمان دردهای گوش: انزروت را با پیه بز خمیر کرده پارچه‌ای را آغشته نمائید داخل گوش قرار دهید در صورت نبودن پیه بز با عسل می‌توان مخلوط کرد.

۱۳. برای چاق شدن: نیم گرم انزروت را در یک لیوان آب هندوانه مخلوط کرده چند ساعت بماند سپس به مدت ۱۰ روز میل کنند.

۱۴. برای درمان زگیل: انزروت را در سرکه دم‌کرده به زگیل بمالید.

۱۵. برای درمان نازایی: که به خاطر زیادی رطوبت و ترشح بیش از حد رحم باشد از این فرمول می‌توان استفاده کرد.

* انزروت ۱۰ گرم، تخم شوید ۱۰ گرم، زعفران ۱۰ گرم، مرمکی ۱۰ گرم و سماق ۱۰ گرم را آسیاب نموده با کمی عسل مخلوط کنید با کمی روغن زیتون چرب نمائید سپس پارچه تمیزی را به آن آغشته نموده داخل واژن قرار دهید.

۱۶. برای درمان لاغری: انزروت ۱۰ گرم، کندر ۱۰ گرم، فلفل سیاه ۱۰ گرم، نمک ۱۰ گرم را مخلوط کرده آسیاب نموده به ۲۰ قسمت تقسیم کنید هر روز یک قسمت از آن را با تخم‌مرغ نیم بند میل کنید.